Pon-Sob: 9-19
Dokładnie, jako redakcja naprawiamyelektronike.pl chcemy raz na zawsze to podkreślić – większość urządzeń elektronicznych nie jest wodoodporna i uszkodzi się po kontakcie z wilgocią. Kamery GoPro również nie są wodoodporne. Dlaczego? Spieszymy z wyjaśnieniem!
Uwaga – jeżeli poniższe kroki nie rozwiązały Twojego problemu – jesteśmy w stanie naprawić Twój sprzęt.
Zachęcamy do kontaktu:
Słowem wstępu – czym jest wodoodporność?
Wodoodpornym jest produkt odporny na działanie wody: na przykład latarka która nie zepsuje się po zanurzeniu w wodzie, czy buty które nie zniszczą się na wskutek zamoczenia. O wodoszczelności natomiast mówimy, gdy dany przedmiot nie tylko jest odporny na działanie wody, ale również jej nie przepuszcza.
Za: https://gokajak.com/blog/informacje/wodoszczelnosc-wodoodpornosc/
Użytkownicy często używają tych terminów zamiennie. Zwłaszcza podczas czytania specyfikacji w języku angielskim, gdzie słowo „waterproof” oznacza wodoszczelność, a „water-resistant” wodoodporność. Używając Google Translate również nie ułatwimy sobie sprawy – oba te terminy tłumaczone są na „waterproof”.
Plus jest taki, że urządzenia na których skupimy się dzisiaj nie są wodoodporne, a tylko wodoszczelne – i to też nie jest pewne, jak wyjaśniamy niżej.
Oczekiwania kontra rzeczywistość
Poniżej podamy pięć przykładów sprzętów po których można by się spodziewać, że będą odporne na działanie wody. Co więcej – te sprzęty w swojej specyfikacji są wyraźnie opisane jako wodoodporne, a w materiałach reklamowych można zauważyć ładne zdjęcia z kroplami wody – wręcz zachęcające do używania ich w mokrych środowiskach – na basenie, w morzu, nad jeziorem, czy podczas nurkowania.
W praktyce, jeżeli wymienione urządzenia ulegną uszkodzeniu związanemu z wniknięciem cieczy (mówiąc krótko zostaną zalane), producent odmówi naprawy gwarancyjnej mówiąc że sprzęt był użytkowany niezgodnie z przeznaczeniem lub przez błąd użytkownika został uszkodzony – więcej o tym niżej.
iPhone nie są wodoodporne
Zacznijmy od deklaracji producenta, za przykład weźmy iPhone 14 Pro:
Za: https://www.apple.com/pl/iphone-14-pro/specs/
„Odporność na zachlapania, wodę oraz pył. (…) Klasa IP68 zgodnie z normą IEC 60529 (maksymalna głębokość 6 m do 30 minut)”
Odporność na zachlapania – super!
„iPhone 14 Pro i iPhone 14 Pro Max są odporne na zachlapania, wodę oraz pył. Zostały przetestowane w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych i uzyskały klasę IP68 zgodnie z normą IEC 60529 (maksymalna głębokość 6 m do 30 minut). (…) Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń spowodowanych przez ciecze.”
„Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń spowodowanych przez ciecze.” – nie super. To gdzie podziała się ta odporność na zachlapania?
Podziała się tam, gdzie urządzenie opuściło „kontrolowane warunki laboratoryjne”. iPhone i Apple Watch nie są wodoodporne w standardowych warunkach, jeżeli upuścimy naszego iPhone do jeziora, basenu, umyjemy pod kranem lub narazimy na mocniejszą ulewę – jest duża szansa, że się uszkodzi.
iPhone i inne sprzęty są wodoodporne w „kontrolowanych warunkach laboratoryjnych” i tylko w takich warunkach – więcej o tym niżej.
Powyższy zapis znajduje potwierdzenie w warunkach gwarancji Apple:
„Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń telefonów iPhone i iPodów powstałych po kontakcie z wodą i innymi cieczami. Uszkodzenia iPhone’ów i iPodów po kontakcie z cieczą nie są objęte roczną ograniczoną gwarancją Apple.”
Za: https://support.apple.com/pl-pl/HT204104
Kamery GoPro nie są wodoodporne
Nie są, nigdy nie były i prawdopodobnie nigdy nie będą. Jednoznacznym potwierdzeniem tego faktu jest dla nas ilość zalanych GoPro jakie trafiają na nasz serwis, a jest to około 70% przypadków. Najpopularniejsze objawy to: kamera nie reaguje na przycisk zasilania, kamera resetuje się podczas uruchamiania (tzw. bootloop), brak treści na wyświetlaczu, błąd odczytu karty SD, silne nagrzewania się podczas ładowania i używania kamery (jeżeli się uruchamia), brak możliwości połączenia się z telefonem / aplikacją.
Producent kamer z USA bardzo chętnie pokazuje jak jego sprzęty radzą sobie pod wodą, co więcej – jeżeli oglądamy amatorskie nagrania spod tafli wody, na przykład z nurkowania, jest duża szansa że mamy w głowie kamery GoPro.
Na stronie gopro.com możemy znaleźć zachęcający artykuł o tym „jak używać kamery GoPro do snorkelingu i nurkowania” (ang. „HOW TO USE YOUR GOPRO AS A SNORKELING + DIVING CAMERA”). https://gopro.com/en/cy/news/how-to-use-gopro-as-snorkeling-diving-camera
W tym artykule podane jest sporo informacji które będą skutkować zalaniem kamery, na przykład akapit:
„Czy naprawdę potrzebujesz obudowy do nurkowania pod wodą dla swojego GoPro?” i natychmiastowa odpowiedź „NIE!, tylko jeżeli przekroczysz 10m głębokości”. Owszem, według oficjalnej specyfikacji nie potrzebujesz obudowy do nurkowania, ale z naszego serwisowego doświadczenia, jest ona niezbędna jeżeli chcemy używać kamery pod wodą i nie chcemy żeby została przez tę wodę uszkodzona.
Źródło: https://gopro.com/en/cy/news/how-to-use-gopro-as-snorkeling-diving-camera
Co na to producent?
Na stronie GoPro możemy przeczytać iż na przykład modele HERO od 11 aż do 5 są wodoodporne bez dodatkowej obudowy ochronnej aż do dziesięciu metrów pod taflą wody.
“HERO11/10/9/8/7/6/5 Black, HERO11 Black Mini, HERO7 Silver/White, and HERO (2018):
Za: https://gopro.com/help/articles/question_answer/how-deep-can-you-dive-with-gopro-cameras
These cameras are waterproof to 33ft (10m) with the door closed.”
Możliwe, że jest to prawda, ale tylko w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych. Poza nimi – podczas normalnego użytkowania, używanie tych kamer pod wodą jest obarczone dużym ryzykiem uszkodzenia sprzętu.
Niestety, mimo deklaracji producenta odnośnie wodoodporności, jeśli dojdzie do uszkodzenia związanego z wniknięciem cieczy do urządzenia – użytkownik traci prawa do naprawy gwarancyjnej. Producent tłumaczy to tym, że zalania takie wynikają z nieprawidłowego zamknięcia pokrywy baterii i złącza USB.
„Because of possible user resealing error, GoPro Products are not warrantied against water housing leakage or any resulting damage. Please review and follow the instructions carefully when sealing the water housings.”
Za: https://gopro.com/en/us/legal/reseller-warranty-return-policy
Powtórzymy to jeszcze raz – producent mówi o tym że kamera jest odporna na wodę (do 10m). Jeżeli uszkodzi się z powodu wniknięcia cieczy, producent mówi że uszkodzenia wynikające z zalania nie są uznawane jako uszkodzenie podlegające gwarancji.
Co ciekawe, kamery GoPro nie posiadają stopnia ochrony IP, co oznacza, że nie były certyfikowane przez niezależne laboratorium na wypadek kontaktu z cieczą.
Jak zabezpieczyć kamerę GoPro do nurkowania / nagrań podwodnych?
Bardzo prosto, wystarczy wyposażyć się w wodoszczelną obudowę do kamery, właśnie od producenta sprzętu. Taka obudowa też nie gwarantuje stuprocentowej ochrony (bo zawsze może dojść do pęknięcia zaczepów lub uszkodzenia uszczelek), ale jej stosowanie daje nieporównywalnie większe szanse na przeżycie przez kamerę sesji nurkowania.
Jak widać, używanie GoPro pod wodą bez dodatkowej ochrony, może nie być najlepszym pomysłem.
Kamery Insta360 nie są wodoodporne
Identyczna sytuacja jak w powyższym akapicie dotyczy też kamer innych producentów – na przykład Insta360.
Producent deklaruje wodoodporność kamery:
Czy ONE X2 jest wodoodporna?
Za: https://onlinemanual.insta360.com/onex2/en-us/faq/malfunction/waterproof
Tak, ONE X2 jest wodoodporna do głębokości 10 metrów (33 stopy). Zwróć uwagę na następujące punkty, aby zapewnić wodoodporność aparatu:
I dalej mamy pokazane kroki jak zabezpieczyć kamerę na czas pływania. Jest to oficjalna instrukcja od producenta.
- Krok 1. Przed użyciem upewnij się, że pokrywa blokady USB, pokrywa blokady baterii i gumowa uszczelka baterii są nienaruszone i działają prawidłowo. Jeśli są jakieś problemy lub nie masz pewności, skontaktuj się z pomocą techniczną Insta360. Uwaga: Silne wibracje, wstrząsy lub nacisk na aparat mogą pogorszyć wodoodporność.
- Krok 2. Podczas używania w wodzie lub w jej pobliżu, w kurzu lub piasku, należy upewnić się, że prawidłowo zamknięto pokrywę blokady baterii i pokrywę blokady USB (żółte oznaczenia nie powinny być widoczne, a po prawidłowym zamknięciu powinno być słyszalne kliknięcie).
- Krok 3. Używając ONE X2 w wodzie, zablokuj ekran dotykowy, aby uniknąć przypadkowych naciśnięć przycisków. Po zablokowaniu ekranu dotykowego możesz użyć przycisku zasilania/funkcyjnego do zmiany trybów.
- Krok 4. Przed zamknięciem zawsze upewnij się, że pokrywa blokady baterii i pokrywa blokady USB są wolne od ciał obcych. W razie potrzeby wyczyść miękką, niepylącą ściereczką.
Praktyka pokazuje zupełnie coś innego:
Zalana Insta360 ONE X2, widoczny na zdjęciu biały nalot jest spowodowany wniknięciem cieczy do urządzenia. Używana była oryginalna bateria, dołączona do zestawu z kamerą, według Klienta klapka była zamknięta poprawnie, a sama kamera była stosunkowo nowa, miała około dwóch miesięcy. Jeżeli faktycznie Klient poprawnie zabezpieczył kamerę według instrukcji, oznacza to że w przeciągu dwóch miesięcy użytkowania, uszczelki już nie spełniały swojej roli.
Warunki gwarancji jasno pokazują, że jeżeli Insta360 ONE X2, a także nowy model ONE X3 zostanie zalany – gwarancja tego nie pokrywa.
II. Wyłączenie odpowiedzialności z usługi „Insta360 Care”.
Za: https://www.insta360.com/support/supportcourse?post_id=12422
1. Z usługi „Insta360 Care” wyłączone są następujące usługi:
(…)
(3) Uszkodzenia spowodowane przez wodę/ciecz.
Parafrazując akapit wyżej:
Jak widać, używanie Insta360 pod wodą bez dodatkowej ochrony, może nie być najlepszym pomysłem.
Zegarki Samsung Galaxy Watch nie są wodoodporne
Uprościmy sobie tę sekcję i przejdźmy od razu do zapisów gwarancji:
Co nie jest objęte?
Za: https://www.samsung.com/us/support/legal/mobile/#standard-limited-warranty
Niniejsza standardowa ograniczona gwarancja jest uwarunkowana właściwym użytkowaniem Produktu. Niniejsza standardowa ograniczona gwarancja nie obejmuje:
(…)
(b) Wad lub uszkodzeń spowodowanych kontaktem z cieczą, wilgocią, warunkami atmosferycznymi, piaskiem, kurzem lub brudem niezgodnych ze specyfikacjami i instrukcjami mającymi zastosowanie do Produktu zgodnie z instrukcją obsługi i obowiązującymi warunkami;
Mimo, że producent bardzo chętnie chwali się wodoodpornością urządzeń, na przykład Galaxy Watch Active 2. „Active” w nazwie nawet sugeruje, że to zegarek dla osób aktywnych, a osoby aktywne często pływają, przynajmniej naszym zdaniem.
Potwierdza to strona produktu, mówiąca o certyfikacie IP68 i odporności na zanurzenia do ok 50m.
Ale jak wspomnieliśmy wyżej, przeczą temu warunki gwarancji producenta.
Nie pływajcie ze swoimi Galaxy Watch.
Głośniki Bose nie są wodoodporne
Sytuacja identyczna jak w powyższych przykładach, karta produktu i fotki reklamowe mówią jedno, a strona pomocy co innego.
„Trwała, odporna na zachlapania konstrukcja.
Odporna na zachlapania konstrukcja oznacza, że możesz używać go w wielu miejscach bez obaw.”
Produkt nie działa po kontakcie z wodą.
Produkt jest odporny na zachlapanie wodą, jednak nie jest wodoodporny i nie należy go zanurzać w wodzie. Jeśli produkt zetknie się z nadmiarem wody, namocz widoczną wodę ściereczką, a następnie pozostaw na odpowiedni czas do wyschnięcia. Ponownie przetestuj produkt po wyschnięciu.
Ciężko będzie nam zliczyć ile konkretnie Soundlinków Revolve przyjęliśmy na serwis, ale będzie to kilkaset głośników. Głośników które miały być odporne na zachlapania, a jednak 90% trafiło do nas właśnie z uszkodzeniami związanymi z wniknięciem cieczy i uszkodzeniami tym spowodowanymi.
Sprzęt elektroniczny nie jest wodoodporny
Wbrew wszystkim oznaczeniom na pudełkach, stronach internetowych, stopniach ochronności (IP) i innym, producenci nie gwarantują tego, że Twój sprzęt przetrwa kontakt z cieczą. Mamy tego potwierdzenie w pięciu przykładach najpopularniejszych sprzętów, które miały być odporne na ciecz, a także wyjaśnienie dlaczego tak się dzieje akapit niżej.
Co oznacza stopień ochrony IP, np. IP68?
Jak podaje Wikipedia:
„Stopień ochrony IP (od ang. ingress protection) – parametr charakteryzujący obudowę urządzenia elektrycznego, informujący o poziomie zabezpieczenia użytkownika przed dostępem do niebezpiecznych części oraz samego urządzenia przed penetracją czynników zewnętrznych.”
Samo oznaczenie stopnia ochrony IP68 oznacza całkowitą pyłoszczelność (cyfra pierwsza, 6) i wysoką klasę wodoszczelności (cyfra druga, 8). Międzynarodowy standard IEC 60529, definiujący normę IP68 gwarantuje całkowitą ochronę przed wnikaniem pyłu do urządzenia i uszkodzeniami z tym związanymi. Dodatkowo urządzenie jest odporne na deszcz, zachlapania i całkowite zanurzenie.
Woda uszkadza elektronikę
Jest to rzecz, o której wszyscy sobie w mniejszym lub większym stopniu zdajemy sprawę. Większość cieczy takich jak: woda z jeziora, basenu, kranowa czy morska; soki, alkohole i inne napoje przewodzą prąd. Po wniknięciu do urządzenia powodują lokalne zwarcia np. linii zasilania czy linii sygnałowych powodując przepływ prądu w miejscach gdzie tego przepływu być nie powinno. Np. zwarcie dwóch linii sygnałowych ze sobą lub linii zasilającej do linii sygnałowej. Taki niezamierzony przepływ może być powodem uszkodzenia układów scalonych. Dodatkowo, substancje chemiczne zawarte w cieczy powodują korodowanie komponentów i obwodów drukowanych w urządzeniu.
Urządzenia po zalaniu często mogą być nienaprawialne, lub ich naprawa może być nieopłacalna ponieważ:
- Skorodowane elementy nie nadają się do ponownego użycia;
- Skorodowane złącza mogą być niemożliwe do rozłączenia i tym samym wyczyszczenia (co jest wymagane do poprawnej naprawy);
- Metalowe elementy mechaniczne i montażowe, takie jak śruby mogą być skorodowane (zardzewiałe) i niemożliwe do odkręcenia bez zniszczeń;
- Obwody drukowane (warstwa miedzi na płytce drukowanej) mogą być utlenione i odchodzić od laminatu PCB. Taką sytuację nazywamy odparzonym laminatem;
- Zwarcia uszkadzają komponenty niedostępne do wymiany, jeżeli uszkodzeniu uległ element programowalny, taki jak mikrokontroler – często zaprogramowanie nowego będzie niemożliwe z powodu braku dostępnego oprogramowania mikroukładowego – tzw. wsadu (ang. firmware).
Zdjęcie płyty drukowanej (PCB) po kontakcie z wodą
Czym są kontrolowane warunki laboratoryjne
W przykładach wyżej często przewija się pojęcie „kontrolowanych warunków laboratoryjnych”, informacja o tym, że urządzenia były w takich warunkach sprawdzane i na tej podstawie otrzymały odpowiednią certyfikację. Spieszymy z wyjaśnieniem czym te warunki mogą być i dlaczego odbiegają od tych w jakich będziesz użytkował swoje urządzenie.
- Jako cieczy producenci mogą użyć na przykład wody destylowanej lub innej obojętnej elektrycznie cieczy.
Jak podaje Wikipedia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Woda_destylowana
„Woda destylowana – woda pozbawiona, metodą destylacji, soli mineralnych oraz większości innych substancji ją zanieczyszczających. Zawiera rozpuszczone gazy (głównie dwutlenek węgla, także tlen i azot) oraz zanieczyszczenia lotnymi substancjami organicznymi.”
Taka woda nie uszkodzi komponentów elektronicznych, praktycznie w żadnym wypadku. Owszem – zniszczy wyświetlacz typu LCD, a konkretnie jego podświetlenie, oraz zaburzy pracę optyki i elementów mechanicznych; ale dzięki temu że nie przewodzi prądu – jest obojętna dla działania obwodów elektronicznych. Dodatkowo nie wywoła utlenienia czy korozji komponentów.
- Zanurzenie może odbyć się w kontrolowany sposób.
Zanurzenie może być wykonane jednokrotnie – na odpowiednią głębokość i czas (lub bardziej konkretnie w odpowiednim ciśnieniu). A samo urządzenie nie musi być poruszane, powoduje to niskie ciśnienie statyczne płynu działające na uszczelki. Urządzenie które się nie porusza w cieczy ma dużo większe szanse na przetrwanie takiej próby względem urządzenia które jest na przykład potrząsane pod wodą.
- Testowane są urządzenia nowe.
W przeciwieństwie do użytkowników, producenci dysponują praktycznie nieograniczoną ilością nowych urządzeń, zwłaszcza jeżeli chodzi o udowodnienie twierdzeń działu marketingu, na przykład tego o odporności na pył i ciecz.
Jedno urządzenie może być testowane na odporność na pył i ciała stałe, a inne na ciecz. Urządzenia nowe mają oczywiście fabrycznie nowe uszczelki – bez sparcień czy uszkodzeń spowodowanych na przykład światłem słonecznym i temperaturą. Użytkownik – czyli Ty, biorąc GoPro na wakacje drugi rok z rzędu masz dużo niższe szanse na posiadanie sprawnych elementów uszczelniających niż biorąc GoPro świeżo wyciągnięte z pudełka.
- Temperatura i inne czynniki środowiskowe
Temperatura, wilgotność, światło UV i wiele innych czynników ma wpływ na działanie uszczelek, zapewniających odporność na ciecz w urządzeniu. W kontrolowanych warunkach można dopasować te czynniki by uzyskać zadowalające rezultaty. Podczas zanurzania kamery czy innego sprzętu np. w morzu, warunki mogą być niesprzyjające i powodować niesprawność uszczelek.
Dlaczego kamery przestają być wodoodporne?
Powodów może być kilka, najbardziej prozaiczny to błąd użytkownika – źle domknięte klapki – te od baterii oraz od złącza USB to najczęstsza przyczyna uszkodzenia (o czym akurat producent informuje).
Kolejny powód to zużycie uszczelek obudowy. Chlor z basenu, sól z morza i inne „naturalnie” występujące związki chemiczne powodują degradację elementów uszczelniających obudowę. Uszkodzona uszczelka to brak ochrony w danym miejscu przed wniknięciem cieczy. Zużycie i uszkodzenie uszczelek obudowy dotyczy wszystkich uszczelek – tych między połówkami obudowy, pod soczewką a także tych od baterii i złącza USB, którymi faktycznie najczęściej wnika ciecz do urządzenia.
Dlaczego nie ma tej informacji w recenzjach?
Powód jest prosty – większość recenzentów chce utrzymywać z producentami elektroniki – czy to Samsungiem, Apple, czy GoPro dobre relacje. Nie chcą mówić że część specyfikacji (ta o wodoodporności) może być nieprawdziwa. Wygodniej temat pominąć, zrobić recenzję bez zagłębiania się w niepewne obszary, bez testowania odporności na zachlapania czy zanurzenia, lub testując ją jednorazowo, bez dalszej analizy czy sprzęt za którymś zanurzeniem nie przestanie działać poprawnie.
My nie musimy utrzymywać z producentami sprzętu dobrych relacji. Jesteśmy niezależnym, pogwarancyjnym serwisem i zajmujemy się naprawą elektroniki – nie dostajemy sprzętu do recenzji, nie dostajemy press-packów i dlatego możemy pisać bez skrępowania. I to robimy.
Jeżeli natomiast przeszukamy Internet, znajdziemy informacje o karach finansowych nałożonych na producentów, na przykład:
„Italy’s competition regulator has hit Apple with a 10 million euro ($12 million) fine for making false claims about how waterproof its iPhones are.”
„Włoski regulator konkurencji nałożył na Apple grzywnę w wysokości 10 milionów euro (12 milionów dolarów) za składanie fałszywych oświadczeń o wodoodporności jego iPhone’ów.”
Zalany sprzęt, co robić?
Jeżeli Twój sprzęt przestał działać po kontakcie z wodą, jest bardzo duża szansa, że został zalany. Teraz liczy się czas, należy natychmiast zaprzestać używania urządzenia. Jeżeli to możliwe, należy jak najszybciej wyjąć akumulator i skontaktować się z serwisem. Nasz serwis świadczy usługi naprawy zalanych urządzeń elektronicznych.
Raz zalanego urządzenia nie wolno ładować, wkładać baterii, podłączać do komputera celem zgrania danych itd. Działania te zmniejszają szanse na sukces naprawy, ponieważ ciecz która spowodowała unieruchomienie sprzętu, po dostarczeniu kolejnej ilości prądu (czy to z ładowarki czy przez włożenie baterii) będzie powodować dalsze uszkodzenia.
Zalany sprzęt – suszenie suszarką, na grzejniku, czy wkładanie do ryżu?
Niestety – wszystkie te sposoby są mitami a ich skuteczność jest zerowa. Zalany sprzęt powinien zostać sprawdzony przez specjalistyczny serwis, a następnie powinna zostać dobrana odpowiednia procedura naprawy – samo osuszenie lub „czyszczenie po zalaniu” niestety nie jest naprawą.
Kuszące może być też sprawdzenie czy przypadkiem sprzęt po osuszeniu nie zacznie działać. I jest szansa, że się uruchomi, natomiast uruchamianie takiego urządzenia na pewno zakończy się jego uszkodzeniem w niedalekiej przyszłości, ponieważ jeżeli raz przestał działać poprawnie, to ciecz już wyrządziła uszkodzenia, jeżeli odparuje, to odparuje tylko czysta woda. A wszelkie zanieczyszczenia – pierwiastki chemiczne, jak na przykład sód są nadal w środku i będą powodować dalsze uszkodzenia.
Jak widać, większość elektroniki – telefonów, kamer sportowych, głośników Bluetooth, nie jest tak naprawdę wodoodporna. Producent deklaruje przeprowadzone testy, głównie w warunkach laboratoryjnych, po czym się okazuje że podczas zwykłego użytkowania – sprzęt nie przechodzi próby wodoodporności.